W poprzednim wpisie na temat gazów palnych pisaliśmy o niebezpieczeństwie, jakie zagraża osobom przebywającym w obiektach, w których dochodzi do wycieku gazu wybuchowego. Poruszyliśmy także wątki granicy wybuchowości oraz działania systemów detekcji gazu. W dzisiejszym wpisie przedstawimy warunki, które muszą zostać spełnione, aby systemy detekcji gazów palnych mogły działać prawidłowo.
Dobór właściwych urządzeń
Urządzenia wchodzące w skład detekcji gazów wybuchowych muszą być dobrane z uwzględnieniem potrzeb użytkowników obiektu oraz warunków, jakie w nich panują. Pod względem należy wziąć pod uwagę temperaturę i wilgotność powietrza. Niezwykle istotna jest też obecność w atmosferze gazów, które mogą zakłócać pracę sensorów, a także pozostałych elementów systemu, zaburzając wizualizację wyników czy archiwizację pomiarów.
Należy także określić, czy zachodzi konieczność zastosowania centrali sterującej systemami bezpieczeństwa, m.in. wentylacją, zaworami gazu czy siecią elektryczną. Bardzo istotne nie tylko pod względem bezpieczeństwa, ale też ciągłości pracy lub funkcjonowania obiektu, jest ustalenie właściwych progów alarmowych. Muszą one sygnalizować niebezpieczeństwo odpowiednio wcześnie, ale nie mogą być ustawione zbyt nisko, aby nie zakłócać pracy lub korzystania z budynku w sposób zgodny z przeznaczeniem.
Oczywiście kluczowe jest wybranie detektorów właściwych dla konkretnego rodzaju gazu wybuchowego, który może ulatniać się w danym obiekcie.
Właściwe rozmieszczenie detektorów
Miejsce zainstalowania detektorów jest warunkiem kluczowym dla zapewnienia bezpieczeństwa w obiekcie, w którym może dojść do wycieku gazów niebezpiecznych. Należy dobrać miejsca, w których ulatniający się gaz będzie gromadził się ze względu na swoje właściwości fizyczne. W tym celu uwzględnione muszą być ciężar właściwy gazu, ruch powietrza w strefie, która jest monitorowana, a także rozmieszczenie okien, drzwi i otworów wentylacyjnych. Przy tym wszystkim należy też zadbać o to, aby w żaden sposób nie ograniczyć i nie utrudnić dostępu do urządzeń monitorujących atmosferę.
Jak rozmieścić detektory poszczególnych gazów palnych?
Wszystkie czujniki powinny być zamontowane blisko potencjalnego źródła wycieku gazu (w odległości 1–3 metry). W ich pobliżu nie powinny znajdować się otwory wentylacyjne. Ważne jest także utrzymanie odległości ok. 30 cm od sufitu lub podłoża (w zależności od tego, czy montujemy czujnik gazu cięższego czy lżejszego od powietrza). Czujniki powinny znajdować się powyżej górnej krawędzi drzwi lub okien.
- Czujnik metanu – metan jest gazem lżejszym od powietrza, dlatego jego czujnik powinien znaleźć pod sufitem.
- Czujnik gazu propan-butan – ten gaz jest z kolei cięższy od powietrza, dlatego jego czujnik powinien znaleźć się w pobliżu podłogi.
- Czujnik gazu ziemnego – gaz ziemny jest gazem lżejszym od powietrza, stąd też czujnik powinien zostać umieszczony pod sufitem.
- Czujnik tlenku węgla – tlenek węgla również należy do gazów wybuchowych, choć głównym niebezpieczeństwem, jakie niesie, jest zatrucie. Jest to lekki gaz, który unosi się w powietrzu. Czujnik powinien być zamontowany na wysokości głowy dorosłego człowieku, tj. 1,5–2 metry nad podłożem. To samo dotyczy wszystkich gazów, których ciężar jest zbliżony do ciężaru powietrza.
Wykonanie instalacji systemu zgodnie z wszelkimi standardami
System detekcji gazu nie będzie działał prawidłowo, jeśli jego instalacja nie zostanie wykonana w prawidłowy sposób. Wszystkie urządzenia muszą być połączone ze sobą zgodnie z instrukcją montażu. Należy zadbać o wykorzystanie najwyższej jakości materiałów montażowych. W przypadku okablowania również należy trzymać się standardów jakości i bezpieczeństwa.
Właściwa eksploatacja systemu detekcji gazu
System detekcji gazów wybuchowych będzie działał prawidłowo tylko pod warunkiem prawidłowej eksploatacji oraz przestrzegania wszystkich zasad, które są opisane w instrukcji obsługi. Kluczowe jest terminowe serwisowanie poszczególnych elementów systemu, ale przede wszystkim kalibracja detektorów. W tym przypadku także należy korzystać z pomocy profesjonalnych firm, posiadających laboratoria umożliwiające kalibrację czujników w warunkach, jakie są określone przez producenta systemu. Istotne są też terminowa wymiana akumulatorów, a także kalibracja detektorów kontroli pracy systemów.
Używanie nieskalibrowanych i niesprawnych systemów detekcji gazu będzie stanowiło realne zagrożenie dla wszystkich osób, które przebywają w danym obiekcie.